Zakończenie
Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo,
zwyciężyć i spocząć na laurach to klęska.
Józef Piłsudski
ZAKOŃCZENIE
Od 14 września kiedy 26 dywizja piechoty rozpoczęła natarcie pomiędzy Kozłowem Szlacheckim, a Kompiną w kierunku na Bolimów, a wymarszem do Bud Starych w dn. 18 września na przeprawę do Puszczy Kampinoskiej, minęło 5 dni. Pięć długich tragicznych dni. Bitwa nad Bzurą zakończyła się klęską. Przez Puszczę Kampinoską z pomocą walczącej Warszawie przedzierały się większe lub mniejsze grupy żołnierzy, wielu dostało się do niewoli. W bitwie nad Bzurą poległo ponad 18000 żołnierzy w tym trzech generałów: gen. Wład poległ koło Bud Starych, gen. Grzmot-Skotnicki koło Tułowic i gen. Bołtuć pod Łomiankami. Polegli żołnierze armii POZNAŃ i POMORZE są pochowani na 72 cmentarzach i w mogiłach zbiorowych od Ozorkowa aż po Łomianki, około 170000 żołnierzy i oficerów dostało się do niewoli. W tym gen. Bortnowski dowódca armii „Pomorze”, płk dypl. Ajdukiewicz dowódca 26 dywizji piechoty.
Nastał czas szukania przyczyn poniesionej klęski jak i szukania winnych wśród wyższych oficerów. Z perspektywy czasu, łatwo jest o surową ocenę. Historycy do dzisiaj nie są zgodni w ocenie tamtych pięciu tragicznych dniach.
Największy wpływ na tragiczne zakończenie Bitwy nad Bzurą miała miażdżąca przewaga militarna Niemiec. Od oblegania Warszawy odstąpił XVI korpus pancerny w składzie(4 i 1 dywizja pancerna, 31 dywizja piechoty, oraz doborowy zmotoryzowany pułk SS „Leibstandarte Adolf Hitler”).W ostatnich 5-ciu dniach rejon zgrupowania armii POZNAŃ I POMORZE, codziennie bombardowało ponad 300 samolotów, zawieszone zostały naloty na Warszawę, ostrzał artyleryjski trwał dzień i noc.
Po latach gen. T. Kutrzeba napisze:” Przechodząc koło grobów żołnierskich nad Bzurą niech przyszli nasi dowódcy sprawiedliwie wspomną, że tu leżą jedni z tych, którzy starali się wykonać niewykonalny w 1939roku obowiązek – obronić Polskę”
W bitwie nad Bzurą było zaangażowane kilkadziesiąt niemieckich dywizji, a więc Warszawa miała kilka dni spokoju, mogła lepiej przygotować obronę. W bitwie nad Bzurą został wytracony impet Wermachtu, nie udał się blitzkrieg(wojna błyskawiczna). Warszawa podpisała kapitulację 28 września, 6 października pod Kockiem została stoczona ostatnia bitwa regularnych oddziałów wojska polskiego. Żołnierz polski wykazał wielkie bohaterstwo i umiłowanie wolności.
Naród polski nie uległ, zaraz po przegranej kampanii wrześniowej został zawiązany Związek Walki Zbrojnej, który przekształcił się w Armię Krajową. Polacy walczyli na wszystkich frontach II wojny światowej, brali odwet za zbrodnie niemieckie i poniesioną klęskę w bitwie nad Bzurą. W roku 1944 w Armii Krajowej zostały odtworzone przedwojenne struktury wojskowe. Jak feniks z popiołów, tak powstała 26 dywizja piechoty A.K.(okręg łódzki).